Лезги чIалал Кьиблепатан Дагъустанда, Россияда ва Кеферпатан Азербайжанда яшамиш жезвай 800 000-дав агакьна агьалияр рахазва. Ам Къафкъаздин чIаларин хизандик акатзава.
Лезги чIал Дагъустандин чIехи чIаларикай я. И чIалан группадик лезги, табасаран, агъул, рутул, цIахур, къирицI, будугъ, арчи, удин, хиналугъ чIалар акатзава. Абурукай вад кхьинар авачир чIалар я. Лезги чIал Дагъустандин чIаларин группадин ибер-къафкъаз чIаларикай я. И чIалал рахазвайбур гзафни-гзаф Азербайжанда ва Дагъустанда яшамиш жезва.
Лезги чIал пуд чIехи наречидикай (куьре, къуба ва ахцегь), ругуд диалектдикай (гуьне, яркIи, кьурагь, къуба, ахцегь, фияр) ва гзаф кьадар гъвечIи нугъатрикай ибарат я. Литературадин чIал гуьне диалектдал бинеламиш хьанва. Фонетикадин система ачух тушир гьарфаралди девлетлу я. Падежриз дегиш хьунин система тафаватлу я. Лезги чIалахъ 18 падеж ава.
Къадим девирра Къафкъаздин Албанияда, юкьван виш йисара Къафкъазда и чIалал гзаф агьалияр рахазвай. Алатай виш йисара лезги алфавит са шумудра дегиш хьана. Гилан алфавит кирил гьарфаралди туькIуьрнавайди я. Адак 45 гьарф акатзава. Азербайжанда акъатзавай «Самур» газетди михьи, вири регьятдиз гъавурда акьадай чIалал макъалаяр чапзава.
